Een land van tegenstellingen. Met een duur woord: dualistische samenleving. Dit betekent niets anders dan dat oud en modern hand in hand gaan. Dit zie je in het straatbeeld waar je paardenkarren ziet om spullen te vervoeren, maar ook moderne auto’s tegenkomt.
Dualistisch is het ook in de economie. Veel mensen werken in de landbouw waarbij je moet denken aan suikerriet en tabak. Maar de laatste jaren wordt er ook veel geld verdiend met toerisme. Cuba is een prachtig land om te reizen. Mooie oude auto’s, bijzondere steden, natuur, maar zeker ook qua politieke geschiedenis is Cuba interessant. Het land is jarenlang communistisch geweest. Het communisme is een klasseloze samenleving gebaseerd op gemeenschappelijke eigendom van de productiemiddelen , waarbij iedereen produceert naar vermogen en neemt naar behoefte.
Oude auto’s in Holguín, Cuba ©2019
In de praktijk betekent dit dat iedereen een dak boven zijn hoofd heeft, gratis onderwijs en gezondheidszorg is en de inkomensverschillen klein zijn. Een dokter of advocaat verdient nauwelijks meer dan een schoonmaker of beveiliger. Uiteraard biedt dit systeem veel voordelen zoals een kleine inkomenskloof tussen arm en rijk. Maar ook zijn er een aantal nadelen te benoemen. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of je net zo hard zou leren voor een toets als je van te voren weet dat je toch een 8 haalt. Dit voorbeeld zegt meteen iets over de kwaliteit van onderwijs, hotels of gezondheidszorg.
In 2019 bezocht ik een aantal hotels die in handen zijn van de staat. De mensen krijgen dus hetzelfde (lage) salaris en geen extra’s als ze goed hun werk doen. Het resultaat: obers die je bestelling met een chagrijnig gezicht komen opnemen, menukaarten die je zelf moet gaan halen en eten wat van slechte kwaliteit is. Gelukkig is het niet overal zo en kun je het probleem makkelijk omzeilen door bij mensen thuis te eten en slapen. Zij maken van elk bezoek een feestje en je eet ook nog eens erg goedkoop. Zo at ik bijna mijn hele reis bij mensen thuis voor maximaal 10€, vaak met voor-, hoofd- en nagerecht.
Het toerisme is in opkomst. Veel mensen willen toch nog het authentieke Cuba zien voordat het kapitalistisch wordt. Hierdoor is er veel werkgelegenheid in het toerisme. Doordat zij met een andere valuta betalen dan de Cubaan, verdienen ze veel meer aan toeristen dan aan een baantje voor de staat. Ik sprak twee mensen die eigenlijk docent waren, maar dit werk hebben neergelegd en in het toerisme zijn gaan werken. Als docent verdienden ze omgerekend €40 per maand, terwijl je in het toerisme al snel €150 per maand verdiend. De overheid ziet een hoop docenten, doctoren en advocaten vertrekken naar de toeristenbranche. Daarom is er sinds kort een wet tegen deze uitloop. Als je begint aan een lerarenopleiding moet je hem afmaken en daarna werken in het onderwijs. Je mag niet meer switchen naar een andere branche. Wellicht dat deze wet wordt uitgebreid naar andere sectoren als daar ook tekorten ontstaan.
Het straatbeeld in La Boca, Cuba ©BooyMichielsen
geowijs.com 