Op dit moment is er een grote crisis aan de gang in Venezuela. Deze crisis heeft niet alleen effect op de directe buurlanden, maar ook op de Europese landen. Hoog tijd om eens in de huidige situatie van Venezuela te duiken. Daarom belde meneer Michielsen met Gerardo González, socioloog aan de centrale universiteit van Venezuela in Caracas. Hij doet onderzoek naar de crisis en verzamelt gegevens van mensen om inzicht te krijgen in de effecten van deze enorme politieke en economische crisis.
Wat is er precies aan de hand?
In 2015 waren er verkiezingen in Venezuela. Die werden gewonnen door de oppositie. Dit betekende dat de president Nicolás Maduro Moros, sinds 2013 aan de macht, zou moeten aftreden. In de praktijk bleef Maduro aan de macht, want zijn partij vond dat de verkiezingen niet eerlijk waren verlopen. Daarom startte Maduro op 10 januari zijn nieuwe termijn als president van Venezuela. Op 23 januari riep Juan Guaido, partijleider van de winnende partij Voluntad Popular, zich uit tot nieuwe president. Hij legde een eed af en binnen een paar uur kreeg hij openlijk steun van de Verenigde Staten. Daarnaast betuigden de meeste andere Latijns-Amerikaanse landen hun steun aan Juan Guaido. Maduro is het hier niet mee eens en hierdoor is de crisis in een stroomversnelling gekomen.
Hoe is de situatie nu?
Het is woensdagochtend 27 februari, lokale tijd 08:52 als meneer Michielsen inbelt naar Caracas. In Nederland is het dan al bijna 1 uur ’s middags. González schetst hoe het dagelijks leven in Caracas er aan toegaat: ‘’Iedereen staat gewoon op tijd op. De mensen die nog werk hebben, gaan naar hun werk en de kinderen naar school. De straten zijn wel leger dan normaal en na 7 uur ’s avonds is het helemaal uitgestorven. Dat is wel een groot verschil met Tilburg. Het grootste probleem wat de mensen aangeven is de tekorten die ze hebben. Als je in de supermarkten loopt, dan zijn een heleboel schappen leeg. Dat komt doordat 90% van alle producten in Venezuela normaal worden geïmporteerd uit het buitenland. Daarnaast stijgen de prijzen dagelijks met 5%. Even ter vergelijking: vorig jaar kostte een doosje eieren nog 600 Venezolaanse Bolivar (VEF). Nu betaal je voor datzelfde doosje 6000 VEF! Doordat deze prijzen zo enorm zijn gestegen, worden ook medicijnen tegen bijvoorbeeld Malaria en de mazelen onbetaalbaar. Mensen sterven hierdoor dus niet alleen van de honger of geweld, maar ook door gebrek aan medicijnen!’’
Hoe komt het dat deze prijzen zo hoog zijn?
‘’De enorme inflatie komt onder andere doordat president Maduro alle hulp van het buitenland weigert. De Amerikaanse president Trump heeft noodhulp naar de grens van Venezuela gestuurd, maar mag het land niet in. Maduro wilt namelijk geen hulp en heeft de grenzen gesloten om te voorkomen dat mensen zijn land ontvluchtten. De laatste jaren is de bevolking namelijk al gekrompen van 30 miljoen in 2014 naar 27 miljoen in 2019. Dat is een afname van 10%. Doordat de grenzen zijn gesloten, kunnen er ook geen producten uit het buitenland worden geïmporteerd. Hierdoor ontstaan de grootste voedseltekorten. Daardoor gaan de prijzen ook weer omhoog.’’
Er zijn nog landen die achter het beleid van Maduro staan zoals India en Rusland. Waarom keuren zij dit nog steeds goed?
‘’Dat heeft per land verschillende oorzaken. De reden van India is economisch van aard. Zij zijn afhankelijk van de olie van Venezuela en aangezien dit land de grootste geschatte oliereserves op aarde heeft, willen ze de president graag te vriend houden. Rusland steunt Maduro vanwege een politieke reden. Zij hebben immers geen olie nodig, want hebben zelf meer dan voldoende. Doordat de Verenigde Staten, met Donald Trump aan het roer, de tegenpartij steunt, staat de Russische president Poetin achter Maduro. Al is het maar om lijnrecht tegenover Trump te staan.’’
Hoe ziet de toekomst eruit voor Venezuela?
‘’Dat is moeilijk te zeggen. Er zijn wel een aantal scenario’s waar we rekening mee moeten houden. Het eerste scenario is dat Maduro aan de macht blijft en de economische crisis aanhoudt. Dit scenario is ook gelijk het meest angstige voor de inwoners van Venezuela. Een tweede scenario houdt in dat er een democratische transitie is waarbij (leden van) de oppositie en het leger betrokken zijn. Een derde scenario is ook mogelijk. Er vormt zich dan andere regering met andere leden van de regering. Tot slot is het laatste scenario iets minder rooskleurig. Het kan namelijk ook gebeuren dat het buitenland gaat ingrijpen. Als de situatie zo doorgaat, is dat misschien niet te voorkomen.’’
González geeft daarbij aan dat als er de komende weken niets gebeurt, scenario 1 en 4 het meest realistisch lijken. Een zeer zorgelijke kwestie dus!
Over Gerardo González
González is socioloog aan de universiteit van Venezuela in Caracas en heeft gestudeerd in Nederland aan de universiteit van Amsterdam. Daarnaast is hij professor bij IESA, een centrum voor het verzamelen van data over openbaar beleid.
Alle informatie in dit artikel is tot stand gekomen door een college/interview gegeven door Gerardo González op 27 februari 2019. ©B.Michielsen
geowijs.com 